Θέματα φύλου: Ο σεξισμός στη «σύγχρονη» κοινωνία

Ο σεξισμός και οι διακρίσεις ως προς το θέμα του φύλου έχει διαμορφωθεί με το πέρας των ετών. Τι σχέση έχει όμως ο σεξισμός με την γυναικεία ταυτότητα;

Ανεξάρτητα από τους κοινωνιολογικούς λόγους και σκοπούς τους οποίους εξυπηρετεί η λέξη, ο σεξισμός έχει οδηγήσει εδώ και πολλά χρόνια στην καταπίεση των γυναικών. Το γεγονός αυτό δεν λείπει σαφώς από τη σύγχρονη κατά τα άλλα, κοινωνία στην οποία ζούμε. Πιθανότατα, εξαιτίας του φόβου τον οποίο τα κοινωνικά στερεότυπα δεν αφήνουν ανεκμετάλλευτο, δεν θα δούμε ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων να εκφράζει ανοιχτά την ενόχλησή του από μια σεξιστική συμπεριφορά. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος.

Η Δύση

Οι δυτικές χώρες είναι βυθισμένες σε ένα βαρέλι καλλωπισμένο, επαρκώς σφραγισμένο, με υψηλά ιδανικά για το σήμερα και το αύριο, με εξέχουσες καλώς καμωμένες προσωπικότητες οι οποίες υπηρετούν και εξυπηρετούν τα ήθη και τα έθιμα των προηγούμενων γενεών. Αυτό είναι το ένα μέρος της πραγματικότητας και δεν το κρίνω. Ωστόσο το ίδιο το γεγονός με ωθεί στο να το επεξεργαστώ μέσα μου και από μια άλλη θέση.

Πραγματικά, μοιάζει ο φόβος να στέκεται ως τείχος και είναι κάτι που είναι απόλυτα κατανοητό. Η ερώτηση στον ίδιο τον εαυτό «Πως θα τα βγάλω πέρα με ένα σύνολο που δεν καταλαβαίνει πως νιώθω, που δεν είναι υποστηρικτικό, που δεν μου δίνει εναλλακτικές, που δεν με προστατεύει και εν τέλει δεν έχει κάνει κάτι για να μην φτάσουμε έως εδώ;» είναι η απόλυτη απάντηση. Δυστυχώς κενό.

Σύγχρονη κοινωνία και σεξισμός

Παλαιότερα ο σεξισμός ήταν συνυφασμένος με την ιδέα πως οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άνδρες. Δίχως αυτό να υποδηλώνει πως σήμερα δεν υπάρχει αυτό ως αντίληψη. Παρόλα αυτά, ο σεξισμός σήμερα έχω την αίσθηση πως αφορά περισσότερο την αντίθεση στις φεμινιστικές απαιτήσεις. Το γεγονός αυτό ως προϊόν, πηγάζει από τη ιδέα όπως και θέση για ορισμένους ανθρώπους, η οποία λέει κραυγαλέα, πως η γυναίκες πλέον δεν υφίστανται διακρίσεις, επομένως γιατί είναι απαραίτητο να υπάρχει ο φεμινισμός;

Ένα ακόμη είδος σεξισμού το οποίο ονομάζεται νεοσεξισμός έχει εκδηλωθεί σχετικά πρόσφατα. Ο νεοσεξισμός αντικατοπτρίζει μια συχνή σύγκρουση στη σύγχρονη κοινωνία: δηλαδή, ισότιμες ιδέες για τις γυναίκες ενάντια στα συνεχή συναισθήματα υπεροχής των αντρών έναντι αυτών. Η λίστα δεν σταματά εδώ. Δεν θα μπορούσα να αφήσω εκτός το είδος του σεξισμού το οποίο έχει δημιουργήσει απεριόριστα ζητήματα στις γυναίκες.

Επαγγελματικός Σεξισμός, γνωστός ως σεξισμός στο χώρο εργασίας. Ο επαγγελματικός σεξισμός αφορά οποιαδήποτε μορφή διάκρισης εις βάρος κάποιου λόγω του φύλου του στο χώρο εργασίας του. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με αυτόν τον τύπο σεξισμού. Μια θεωρία η οποία καλείται ως θεωρία κοινωνικού ρόλου, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι «παραδοσιακοί» ρόλοι των γυναικών επιδρούν στις γυναίκες στο χώρο εργασίας.

Παραδοσιακά

Παραδοσιακά πάντα, οι άνδρες πήγαιναν στη δουλειά και οι γυναίκες φρόντιζαν τα παιδιά και το σπίτι. Αυτοί οι ρόλοι έπλασαν στερεότυπα και προσδοκίες σύμφωνα με το φύλο. Εν συνεχεία, όταν οι γυναίκες εισήλθαν στο εργατικό δυναμικό, αυτά τα στερεότυπα και οι στάσεις εξακολουθούσαν να παραμένουν. Ακόμη, οι ρόλοι τους οποίους κατέχουν οι γυναίκες, συνδέονται με τα στερεότυπα που είχαν συνήθως οι φροντιστές. Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι ότι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως είναι ρόλος των γυναικών το να είναι δασκάλα ή νοσοκόμα, σε αντίθεση με το να είναι γιατρός ή δικηγόρος.

Για του λόγου το αληθές, αναζητώντας στη βιβλιογραφία σχετικά με τα είδη του σεξισμού, εντυπωσιάστηκα από το πόσο μικρό δείγμα για λόγους οικονομίας χρόνου, σας παραθέτω. Ας συνεχίσουμε.

Σεξισμός # Ρατσισμός

Κάποιοι ψυχολόγοι όπως ο  Glick και Fiske (1996-2001), προσπάθησαν να συνδέσουν τον σεξισμό με τον ρατσισμό. Ωστόσο κάτι τέτοιο κατέστη σχετικά αδύνατον μιας και χρησιμοποίησαν ένα εύστοχο παράδειγμα, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους. Συγκεκριμένα, παρουσιάζουν μια θεμελιώδη αντίφαση ως προς τον σεξισμό: οι άνδρες και οι γυναίκες είχαν μια σχέση κυριαρχίας και υποταγής ανατρέχοντας χρονικά στο παρελθόν. Ωστόσο αυτό δεν αποτέλεσε εμπόδιο μεταξύ τους στο να σχηματίσουν στενούς δεσμούς. Υπήρξαν λοιπόν άντρες οι οποίοι απέρριψαν με χαρά γυναίκες για δουλειά αλλά μετά επέστρεψαν στο σπίτι τους και αγκάλιασαν τις γυναίκες τους. Επομένως αυτό εκ των πραγμάτων έκανε το σεξισμό να διαφέρει πολύ από το ρατσισμό.

Διφορούμενος σεξισμός

Ο διφορούμενος σεξισμός, αναπτύχθηκε από τους Glick και Fiske (1996-2001). Όπως αφήνει να εννοηθεί το όνομά του, πρόκειται για αμφιθυμία. Οι σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν, είχαν υψηλό βαθμό εξάρτησης. Σύμφωνα με αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν δύο βασικοί τύποι σεξισμού:

• Εχθρικός σεξισμός. Πιστεύει ότι οι γυναίκες αποτελούν μια κατώτερη ομάδα. Μοιάζει να χρησιμοποιείται ως ένας τρόπος νομιμοποίησης του ελέγχου των αντρών πάνω τους.
• Φιλανθρωπικός σεξισμός. Αυτή η έκδοση φέρεται να έχει μια ειδυλλιακή εικόνα των γυναικών ως συζύγων, μητέρων και ρομαντικών αντικειμένων. Παρόλα αυτά δεν απομακρύνεται από τη βασική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες. Σε αυτήν τη μορφή, κατοικεί ακόμη η κατανόηση πως οι γυναίκες έχουν ανάγκη άντρες για να τις προστατεύουν και να τις φροντίζουν.

Κάποιοι θεωρούν πως υπάρχει καλός και εχθρικός σεξισμός. Είναι δυνατόν να είναι «καλός» ο σεξισμός όταν και σε αυτή την περίπτωση υφίσταται υπό όρους και πάντα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο; Από την άλλη ο εχθρικός σεξισμός αποτυπώνει τις γυναίκες ως αντικείμενα τα οποία κατέχουν ένα φάσμα αρνητικών χαρακτηριστικών. Στο τέλος της ημέρας δεν βλέπω παρά να γιγαντώνεται η ανισότητα με βάση πάντα το φύλο.

Φεμινισμός και Ισότητα

Σήμερα, χάρη στη θέσπιση βασικών δικαιωμάτων σε πολλές χώρες (κυρίως Δυτικές), ο φεμινισμός και ο αγώνας για την ισότητα αυξάνονται. Ο φεμινισμός είναι ένα κοινωνικό και πολιτικό κίνημα που ξεκίνησε στα τέλη του 18ου αιώνα. Ένας από τους στόχους του είναι η ευαισθητοποίηση. Στις συγκεντρώσεις τους, οι γυναίκες καλούν την καταπίεση, την υποταγή και την εκμετάλλευση που υπόκεινται στο περιβάλλον της πατριαρχίας. Ο φεμινισμός αφορά την απελευθέρωση των γυναικών αλλά όλων των θηλυκοτήτων θα προσθέσω.

Η ανισότητα

Η ανισότητα εξακολουθεί να μαστίζει στο σήμερα. Ο σεξισμός, η βία σύμφωνα με το φύλο όπως και άλλα εγκλήματα σεξουαλικής φύσεως, λαμβάνουν χώρα καθημερινά παγκοσμίως. Αυτό και μόνο κάνει εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζουμε την αληθινή πραγματικότητα ώστε να αναζητούμε τρόπους προκειμένου να προκληθεί η αλλαγή.

Πολλές νομικές οργανώσεις δίνουν αγώνα για να αποτρέψουν και να δώσουν ένα τέλος στα εγκλήματα μίσους τα οποία σχετίζονται με το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Η τιμωρία για την οποία οι περισσότεροι πασχίζουν, έχει μετατραπεί σε αυτοτιμωρία από τα ίδια τα θύματα. Ο συναισθηματικός πόνος, η θλίψη, η περιθωριοποίηση, ο κοινωνικός αποκλεισμός και πολλά ακόμη στερούν την προσωπική ελευθερία και το λεγόμενο «υπάρχω». Εσύ ο οποίος δεν συμφωνείς με όλα τα παραπάνω, γιατί έχεις το δικαίωμα να υπάρχεις όπως «εσύ» επιθυμείς;

Εκπαίδευση
Είναι αναγκαίο να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους. Είναι απαραίτητο να διδαχθούν τα άτομα από νεαρή ηλικία ότι ο σεβασμός, η αποδοχή και η ισότητα είναι βασικά δικαιώματα. Ίσως τότε αληθινά να ζήσουμε σε μια σύγχρονη κοινωνία όπου ο σεξισμός δεν θα υπάρχει.

Κλείνοντας, βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον το βίντεο με τίτλο "Everyday Sexism", στο οποίο γίνεται αναφορά στους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζονται σεξιστικά οι γυναίκες στην καθημερινότητά τους. Οι ίδιες ιδέες και στάσεις πίσω από τα περιστατικά σεξισμού και παρενόχλησης. Δεν είναι δυνατόν να τα παραβλέπουμε. Είναι αναγκαίο να τα αλλάξουμε. Πάτησε τον σύνδεσμο που θα βρεις παρακάτω.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

• Gender Issues: Sexism in Modern Society.” Exploring Your Mind, 8 June 2020, exploringyourmind.com/gender-issues-sexism-modern-society/.
• Sexism In The Workplace: Why It. Retrieved June 10, 2021, from https://www.uopeople.edu/blog/sexism-in-the-workplace/